bản dự thảo (theo website sở XD TpHCM)

    ỦYBAN NHÂN DÂN                                    CỘNGHÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH                                 Độclập - Tự do - Hạnh phúc

 LIÊN CƠ QUAN SỞ XÂY DỰNG
VÀ CÔNG AN TP.HỒ CHÍ MINH
 Số:                   /TTr-SXD-CATP                       Thành phố Hồ Chí Minh, ngày     tháng      năm2015

                            

TỜ TRÌNH

Về việc đề xuất quy định diện tích ở bình quân/người
để đăng ký thườngtrú vào chỗ ở do thuê, mượn, ở nhờ
của tổ chức, cánhân tại Thành phố Hồ Chí Minh

Kính gửi: Ủy ban nhân dân Thành phố.

Thực hiện chỉ đạo của Ủy ban nhân dân Thành phố tạiCông văn số 5873/VP-PCNC ngày 11/11/2014 về chuẩn bị xin ý kiến Thườngtrực Thành ủy về quy định diện tích ở bình quân để đăng ký thườngtrú vào chỗ ở do thuê, mượn, ở nhờ của tổ chức, cá nhân tại Thành phốHồ Chí Minh.

Sở Xây dựng và Công an Thành phố báo cáo nhưsau:

I. Sự cần thiết và thẩm quyền ban hành quy định diện tích ởbình quân/người để đăng ký thường trú vào chỗ ở hợp pháp do thuê,mượn, ở nhờ của tổ chức, cá nhân tại Thành phố Hồ Chí Minh

1. Sự cần thiết ban hành vănbản:

Cùng với sự phát triển của nềnkinh tế nước ta từ khi thực hiện chính sách đổi mới kinh tế đến nay và nhất làtrong giai đoạn mở cửa, hội nhập kinh tế quốc tế như hiện nay, thì số lượngngười dân cư trú từ các tỉnh, thành phố khác vào các thành phố lớn là xu hướngtất yếu, trong đó có Thành phố Hồ Chí Minh làđô thị đặc biệt, một trung tâm đầu tàu về kinh tế, văn hóa, giáo dục đào tạo,khoa học công nghệ, đầu mối giao lưu và hội nhập quốc tế, có vị trí chính trịquan trọng của phía Nam và cả nước; diện tích khoảng 2.095,24 km²,dân số khoảng gần 10 triệu người. Với số lượng dân số nhiều, phương tiện đilại nhiều, sẽ gây áp lực lớn cho hệ thống kết cấu hạ tầng kỹ thuật và xã hội,như: ùn tắc giao thông, thiếu trường học, thiếu bệnh viện, thiếu các công trìnhcông cộng, ô nhiễm môi trường, tăng giá bất động sản, …

Trong thời gian vừa qua, có nhiềutrường hợp lạm dụng quy định về hộ khẩu làm hạn chế quyền, lợi ích hợp pháp củacông dân, như: cho người khác nhập hộ khẩu vào sổ hộ khẩu, chỗ ở của mình đểtrục lợi hoặc cho nhập hộ khẩu vào cùng một chỗ ở (trong đó có chỗ ở do thuê,mượn, ở nhờ của tổ chức, cá nhân), nhưng không đảm bảo diện tích sàn tối thiểutrên đầu người theo quy định.

Vì vậy, việc quy định diện tích ởbình quân/người để đăng ký thường trú vào chỗ ở do thuê, mượn, ở nhờ của tổchức, cá nhân tại Thành phố Hồ Chí Minh là cần thiết, sẽ khắc phục được tìnhtrạng nhập hộ khẩu nhờ, nhập hộ khẩu danh nghĩa, đồng thời đáp ứng được vấn đề nhậpcư, giãn dân giữa các Quận và các Huyện tại địa bàn Thành phố và nhằm tạo môitrường sống cho người dân tại địa bàn Thành phố được đảm bảo các điều kiện sốngtối thiểu.

2. Về thẩm quyền ban hành vănbản:

Tại Tiết a Điểm 5 Khoản 2 Điều1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cư trú số 36/2013/QH13 ngày20/6/2013 của Quốc hội có hiệu lực từ ngày 01/01/2014, quy định điều kiệnđăng ký thường trú tại Thành phố trực thuộc Trung ương:

“5.Trường hợp quy định tại các Khoản 1, 3 và 4 Điều này đăng ký thường trú vào chỗở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ của cá nhân, tổ chức thì phải có đủ các điềukiện sau đây:

a) Bảo đảm điều kiện về diện tích bìnhquân theo quy định của Hội đồng nhân dân Thành phố”.

Theo đó, Công an Thành phố có Công văn số2101/CATP-PC64 ngày 23/12/2013 đề xuất Ủy ban nhân dân Thành phố chỉ đạo Sở Xâydựng hướng dẫn Ủy ban nhân dân các quận, huyện chỉ đạo Ủy ban nhân dân xã,phường, thị trấn xác nhận diện tích ở bình quân cho công dân để đăng ký thườngtrú vào chỗ ở do thuê, mượn, ở nhờ của tổ chức, cá nhân sau khi có văn bản củaHội đồng nhân dân Thành phố quy định điều kiện về diện tích ở bình quân để đăngký thường trú tại Thành phố Hồ Chí Minh. Đối với địa bàn của các Huyện có mậtđộ dân cư thấp, có thể áp dụng diện tích ở bình quân là 08m²sàn/người (diện tích ở bình quân chuẩn, không thuộc đối tượng phải hỗ trợ vềnhà ở xã hội).

- Công văn số 5873/UBND-PCNC ngày 11/11/2014 của Ủyban nhân dân Thành phố có nội dung: “GiaoSở Xây dựng và Công an Thành phố lập Tờ trình liên cơ quan trình Tờ trình củaỦy ban nhân dân Thành phố để báo cáo xin ý kiến Thường trực Thành ủy (Nội dungcần nêu rõ vấn đề cần xin ý kiến thông qua theo đặc thù của Thành phố Hồ ChíMinh, so sánh với Nghị quyết của Đại hội Đại biểu Đảng bộ Thành phố lần thứ IX,nhiệm kỳ 2010 - 2015; cơ sở pháp lý áp dụng/vận dụng và đánh giá và dự báo mứcđộ, tính chất phức tạp, ảnh hưởng đến đời sống của nhân dân Thành phố; lậpthành phần hồ sơ tương tự hồ sơ trình thông qua Nghị quyết Hội đồng nhân dânThành phố)”.

II. Các quan điểm mang tính nguyên tắc làm cơ sở để nghiên cứu,đề xuất

1. Việc đề xuất quy định diện tích ở bình quân/người để đăng ký thường trú vào chỗ ở do thuê,mượn, ở nhờ của tổ chức, cá nhân tại Thành phố Hồ Chí Minh cần phải đảm bảođúng mục tiêu và quan điểm phát triển đô thị của Thành phố, cụ thể như sau:

- Vì mật độ dân số tại các quận, huyện không đồngđều, chưa hợp lý; tại địa bàn các quận có diện tích nhỏ nhưng có số lượng dâncư rất đông, mật độ dân số trung bình là 13.207 người/km²; trong khi đó, tại các huyện có diệntích lớn nhưng có số lượng dân cư rất ít, mật độ dân số trung bình là 977 người/km² (đính kèmPhụ lục thống kê về dân số và mật độ dân số tại các quận, huyệncủa Thành phố Hồ Chí Minh năm 2014). Việc mất cân đối về mật độ dân sốcũng ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững đô thị của Thành phố.

- Theo định hướng phát triển đô thị của Thành phố hiệnnay, ưu tiên phát triển kết cấu hạ tầng nông thôn; hỗ trợ nhà ở, việc làm và cácđiều kiện sinh sống cho dân cư các địa bàn đô thị hóa. Với chính sách trên, tạiđịa bàn các Huyện sẽ thu hút nhiều nhà đầu tư, thu hút nhân lực, lực lượng laođộng, việc khuyến khích đăng ký thường trú tại các Huyện là phù hợp và khả thi.

Như vậy, sẽ có 02 khu vực, gồm: Khu vực 1 gồm địa bàncủa các Quận (mật độ dân cư cao) và khu vực 2 gồm địa bàn của các Huyện (mật độdân cư thấp, cần khuyến khích đăng ký thường trú). Do đó, việc áp dụng diện tích ở bình quân/người cũngphân chia thành 02 khu vực Quận và Huyện, phù hợp theo quy định tại Điểm 1 Khoản2 Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cư trú và Khoản 1Điều 8 Nghị định số 31/2014/NĐ-CP ngày 18/4/2014 của Chính phủ.

2. Theo Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Thành phốHồ Chí Minh lần thứ IX, nhiệm kỳ 2010 - 2015 đã đề ra chỉ tiêu: “Tổng diện tích nhà ở xây dựng mới trong 05năm (2010 - 2015) đạt 39 triệu m², diện tích nhà ở bình quân 17m²/người.Tính đến nay, Thành phố đã phát triển được 24,5 triệu m² sàn xâydựng nhà ở (đạt 62,82% so với chỉ tiêu 39 triệu m² sàn), diện tíchnhà ở bình quân 16,4m²/người.Phương hướng phát triển 05 năm (2016 - 2020): phấn đấu phát triển thêm khoảng40 triệu m² sàn xây dựng nhà ở, nâng diện tích nhà ở bình quân 19,8m²/người”.

Như vậy, đối với địa bàn của các quận có mật độ dân sốcao, có thể áp dụng diện tích ở bình quân mà Thành phố đã đạt được theo Nghịquyết trên ở cận thấp là 16m²/người;đối với các huyện có mật độ dân số thấp có thể áp dụng diện tíchở bình quân là 08m²/người(diện tích ở bình quân chuẩn, không thuộc đối tượng phải hỗ trợ vềnhà ở xã hội) để thực hiện.

III. Cơ sở pháp lý, thực tiễn và tham khảo để nghiên cứu, đềxuất

1. Về cơ sở pháp lý áp dụng:

- Luật Cư trú số 81/2006/QH11 ngày 29/11/2006 của Quốchội.

- Luật sửa đổi, bổ sung một số điều củaLuật Cư trú số 36/2013/QH13 ngày 20/6/2013 của Quốc hội.

- Nghị định số 31/2014/NĐ-CP ngày 18/4/2014 của Chínhphủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Cư trú.

2. Về cơ sởtham khảo:

-  Điểm a Khoản 3 Điều 14 Nghị định số188/2013/NĐ-CP ngày 20/11/2013 của Chính phủ quy định về đối tượng được mua, thuê, thuê muanhà ở xã hội tại các dự án phát triển nhà ở xã hội được đầu tư xây dựng bằngnguồn vốn ngoài ngân sách phải đáp ứng các điều kiệnsau đây: “Chưa có nhàở thuộc sở hữu của mình hoặc có nhà ở thuộc sở hữu của mình nhưng diện tíchbình quân trong hộ gia đình dưới 08m² sàn/người hoặc là nhà ở tạm bợ, hư hỏng, dột nát mà chưa được Nhànước hỗ trợ nhà ở, đất ở dưới mọi hình thức”.

- Nghị quyết số 11/2013/NQ-HĐND ngày 17/7/2013 của Hộiđồng nhân dân thành phố Hà Nội quy định diện tích ở bình quân đối với nhà thuêở nội thành để công dân được đăng ký thường trú ở nội thành thành phố Hà Nộiđến hết năm 2015 tối thiểu là 15m²sàn/đầu người.

- Nghị quyết số 48/2013/NQ-HĐND ngày 12/12/2013 củaHội đồng nhân dân thành phố Đà Nẵng quy định diện tích nhà ở bình quân khigiải quyết đăng ký thường trú vào chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờtại thành phố Đà Nẵng, như sau:

+ Đối với các phường thuộc quận Hải Châu, ThanhKhê: Diện tích bình quân 20m²sàn/01 người.

+ Đối với các phường, xã thuộc các quận,huyện còn lại: Diện tích bình quân15m² sàn/01 người.

- Nghị quyết số 18/2014/NQ-HĐND ngày 05/12/2014 củaHội đồng nhân dân thành phố Cần Thơ quy định về diện tích nhà ở bình quânkhi giải quyết đăng ký thường trú vào chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ởnhờ tại thành phố Cần Thơ, như sau:

+ Đối với quận Ninh Kiều: Diện tích bình quân tối thiểu là 20m² sàn/01 người.

+ Đối với quận Cái Răng, Bình Thủy, Ô Môn, ThốtNốt: Diện tích bình quân tốithiểu là 18m² sàn/01 người.

+ Đối với huyện Phong Điền, Thới Lai, Cờ Đỏ,Vĩnh Thạnh: Diện tích bình quân tốithiểu là 15m² sàn/01 người.

3. Về cơ sởthực tiễn:

- Theo quy định tại Nghị định số 56/2010/NĐ-CP ngày24/5/2010 của Chính phủ trước đây, việc giải quyết đăng ký hộ khẩu thường trútại Thành phố Hồ Chí Minh vào chỗ ở do thuê, mượn, ở nhờ của tổ chức, cá nhânphải đảm bảo diện tích tối thiểu là 5m² sàn/01 người. Trong khi đóNghị định số 31/2014/NĐ-CP của Chính phủ không quy định diện tích sàntối thiểu để công dân tạm trú được đăng ký thường trú tại thành phốtrực thuộc Trung ương.

- Theo số liệu của Ban Quản lý khu chế xuất và khucông nghiệp Thành phố, hiện có 268.801 lao động trong các khu chế xuất và khucông nghiệp của Thành phố, trong đó có 180.602 lao động đến từ các tỉnh, thànhphố khác (chiếm 67,44%). Một tỷ lệ lớn người dân tạm trú không ổn định sẽ khókhăn trong quản lý cư trú và ổn định an ninh trật tự tại địa phương. Nếu khôngđược đăng ký thường trú do nơi ở không đảm bảo diện tích (16m² - 19m²),xét về lâu dài con cái của họ sẽ bị thiệt thòi về cơ hội học tập, chăm sóc ytế, việc làm …

- Theo số liệu của Hiệp hội Bất động sản Thành phố,trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, 95% nhà trọ là do người dân xây dựng đểkinh doanh nhằm giải quyết nhu cầu nhà ở cho người nhập cư vào Thành phố. Đaphần nhà trọ đều có diện tích nhỏ so với chuẩn 08 - 16m²/người; cónhiều hộ gia đình 07 - 08 người sống trong căn nhà chỉ khoảng 30 - 40m².

- Trong quá trình dự thảo đề xuất quy địnhdiện tích ở bình quân để đăng ký thường trú vào chỗ ở do thuê,mượn, ở nhờ của tổ chức, cá nhân tại Thành phố, Sở Xây dựng đã tổchức lấy ý kiến của một số cơ quan, đoàn thể và Ủy ban nhân dân cácquận, huyện. Theo đó, Sở Xây dựng nhận được:

+ 17 ý kiến thống nhất với đề xuất, gồm: Ủyban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Thành phố, Liên đoàn Lao động Thànhphố, Văn phòng Tiếp công dân Thành phố, Sở Tư pháp, Sở Lao động,Thương binh và Xã hội, Ủy ban nhân dân 10 quận (1, 2, 5, 6, 10, BìnhThạnh, Bình Tân, Phú Nhuận, Tân Bình, Thủ Đức) và 02 Huyện (Củ Chi, NhàBè).

+ 04 ý kiến khác với đề xuất, gồm: Ban Quảnlý các khu chế xuất và công nghiệp Thành phố đề nghị vẫn áp dụngquy định 05m² sàn/người; Ủy ban nhân dân quận 4 đề nghị quyđịnh 06 - 08m² sàn/người; Ủy ban nhân dân quận 12 đề nghị quyđịnh 06m² sàn/người (giai đoạn 1: năm 2015) và 10 - 15m²sàn/người (giai đoạn 2: năm 2016 - 2020) và Ủy ban nhân dân huyện HócMôn đề nghị cần cân nhắc và điều chỉnh cho phù hợp với tình hìnhhiện nay, chống tập trung quá đông dân vào khu vực trung tâm là cầnthiết, nhưng nên thực hiện bằng những giải pháp kinh tế, còn canthiệp bằng biện pháp hành chính như hạn chế nhập hộ khẩu không ngănđược số dân di cư vào đô thị mà chỉ gây khó khăn cho họ. Ngoài ra, Ủyban nhân dân phường Cầu Kho quận 1 đề xuất giữ nguyên diện tích ở bình quânnhập hộ khẩu là 5m²/người áp dụng riêng cho địa bàn phường CầuKho, vì thực tế các hộ cư ngụ tại địa bàn phường có diện tích nhà nhỏ và hẹp.

IV. Nhận xét và đề xuất

1. Nhận xét:

Việc đề xuất quy định diện tích ở bình quân đểđăng ký thường trú vào chỗ ở do thuê, mượn, ở nhờ của tổ chức, cá nhân tạiThành phố, tại khu vực 1 (áp dụng cho 19 Quận) là 16m²/người và khuvực 2 (áp dụng cho 05 Huyện) là 08m²/người, là phù hợp với diệntích nhà ở bình quân mà Thành phố đạt được trong giai đoạn năm 2010 -2015, không cao hơn quy định của các thành phố trực thuộc Trung ươngkhác (như Đà Nẵng và Cần Thơ) và gần tương đương với thành phố HàNội. Việc này có thể sẽ có ảnh hưởng đến đời sống người dân trong thời gianđầu thực hiện, nhưng việc quy định diện tíchở bình quân/người không áp dụng cho các trường hợp có mối quan hệ theo quy địnhtại Khoản 2 Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cư trú nhưsau:

“2. Được ngườicó sổ hộ khẩu đồng ý cho nhập vào sổ hộ khẩu của mình nếu thuộc một trong cáctrường hợp sau đây:

a)Vợ về ở với chồng; chồng về ở với vợ; con về ở với cha, mẹ; cha, mẹ về ở vớicon;

b)Người hết tuổi lao động, nghỉ hưu, nghỉ mất sức, nghỉ thôi việc về ở với anh,chị, em ruột;

c)Người khuyết tật, mất khả năng lao động, người bị bệnh tâm thần hoặc bệnh kháclàm mất khả năng nhận thức, khả năng điều khiển hành vi về ở với anh, chị, emruột, cô, dì, chú, bác, cậu ruột, người giám hộ;

d)Người chưa thành niên không còn cha, mẹ hoặc còn cha, mẹ nhưng cha, mẹ không cókhả năng nuôi dưỡng về ở với ông, bà nội, ngoại, anh, chị, em ruột, cô, dì,chú, bác, cậu ruột, người giám hộ;

đ)Người thành niên độc thân về ở với ông, bà nội, ngoại, anh, chị, em ruột, cô,dì, chú, bác, cậu ruột;

e)Ông bà nội, ngoại về ở với cháu ruột”.

2. Đề xuất:

Từ những cơ sở nêu trên, Sở Xây dựng và Công an Thànhphố đề xuất quy định diện tích ở bìnhquân/người để đăng ký thường trú vào chỗ ở do thuê, mượn, ở nhờ của tổ chức, cánhân tại Thành phố Hồ Chí Minh theo 02 khu vực như sau:

- Khu vực 1: 16m²sàn/người áp dụng đối với 19 Quận(gồm: quận 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, Bình Thạnh, Bình Tân, GòVấp, Phú Nhuận, Tân Bình, Tân Phú và Thủ Đức);

- Khu vực 2: 08m² sàn/người áp dụng đối với 05 Huyện (gồm: Bình Chánh, Củ Chi, Cần Giờ, Nhà Bè và Hóc Môn).

Căn cứ tình hình thực tế, Ủy bannhân dân Thành phố trình Hội đồng nhân dân Thành phố điều chỉnh tăng diện tíchở bình quân/người để đăng ký thường trú vào chỗ ở do thuê, mượn, ở nhờ của tổchức, cá nhân tại Thành phố Hồ Chí Minh cho phù hợp với từng thời kỳ.

Việc quy định diện tích ở bình quân/người không ápdụng cho các trường hợp có mối quan hệ theo quy định tại Điểm 2 Khoản 2 Điều 1Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cư trú như được nêu trên.

Thực hiện chỉ đạo của Ủy ban nhân dân Thành phố tạiCông văn số 5873/UBND-PCNC, Sở Xây dựng và Công an Thành phố đã dự thảo Tờtrình của Ủy ban nhân dân Thành phố để báo cáo xin ý kiến Thường trực Thành ủy(đính kèm dự thảo).

Kính trình Ủy ban nhân dân Thành phố xem xét, chỉđạo./.

SỞ XÂY DỰNG                                                           CÔNG AN TP.HCM  GIÁM  ĐỐC                                                                      GIÁM  ĐỐC Trần Trọng Tuấn                                            Thiếu tướng Nguyễn Chí Thành

 

Nơi nhận:

- Như trên (kèm hồ sơ);

- PCT.UBND/TP Nguyễn Hữu Tín;

- Lưu: VT, P.QLN&CS.

DT+VT: K.Ngân (TTr-SoXD-CATP-1222/10)